مشاهیر، شخصیت ها و چهره های شهرستان شیروان

شیروان روزگاری پایتخت قوم پارت بوده‌است. دیاکونوف محقق ونویسنده روسی معتقد است اولین امپراتوری مقتدر پارتها (یوئه چرمی) به نام کوشانیان در شیروان به وجود آمده ‌است. ایزدوخاراکسی واسترابون از مورخین و جغرافیدانان یونان محل زندگی و حکومت پارت را در دره رود اترک شیروان ذکر کرده‌اند.

شیروان در زمان اشکانیان در زمره قلمرو آنان قرار داشته و وجود گورهای زرتشتی و آثار تاریخی در نقاط گوناگون ناحیه شیروان، نه تنها بر شناخت رویدادهای تاریخی شیروان در پیش از تاریخ کمک می‌نماید، بلکه آبادی و اهمیت این شهر را در آن زمان نشان می‌دهد. شهرهای خراسان، از جمله شیروان، بین سا ل‌های ۳۱ و ۳۲ هـ. ق، در روزگار خلافت عثمان، به دست مسلمانان افتاد. در زمان حکومت طاهریان، صفاریان و سامانیان، شیروان یکی‌از آبادی‌های پرجمعیت و آباد بوده‌است.

شهرستان شيروان شهر شيرمردان و شيرزنان سخت کوش و باهوش وارزشمند است . شهري که سابقه اي دراز دارد و در زمان صفويان مرکز حکومت ناحيه شمال سلطنت صفوي بوده است و از بسياري از شهرهاي خراسان با آوازه تر و پرنام و نشان تر بوده است . شيروان مهد پرورش شخصيت هاي برجسته بوده است.

شخصیت هایی نظیر :


1- اُرُد بزرگ :

برجسته ترین فیلسوف حال حاضر ایران ، نابغه عصر حاضر که نظریات و سخنان او در عرصه جهانی هواداران بیشماری یافته است بنیاد جهانی ارد بزرگ در ژنو ، سوئیس پیگیر اندیشه های اوست در بنیاد جهانی ارد بزرگ افرادی نظیر : یاسمین آتشی ( داستان نویس مشهور کشورمان ) ، اليان ايژن هير (رئيس انجمن هنري ارت کلوب و رئيس انجمن دفاع از منافع منطقه ي شامپل در ژنو) ، دکتر شهناز خاتمي ( پزشک ايراني مقيم اتريش ، وين ) ، امير همداني ( جامعه شناس ) ، شکوهه عمراني (شاعر ، مترجم و نامزد گروه هشت سوييس در انتخابات پارلماني دوره گذشته اين کشور ، همکار فرهنگي سازمان ملل متحد در ژنو ) ، شقايق شاهي (پژوهشگر برجسته افغانستان) ، دانيل ايزلي ( اسيستان سابق کادر اداري بيمارستان کانتونال ژنو و هم اکنون حامي و سرپرست کمک به سالخوردگان) ، خانم کریسیتین والون (مدیر پژوهشگاه بنیاد جهانی ارد بزرگ) و ایرن گاللی (طراح نقشه بردار و نقاش) حضور دارند .
پدر و اجداد ارد بزرگ زاده شیروان هستند آنها از طایفه "شرکاء" می باشند .

دو نظریه جهانی به نام های قاره کهن و کهکشان بزرگ اندیشه دارد . روشنفکران تاجیک و مجاهدین افغانستان معتقدند احمد شاه مسعود از دوستان نزدیک ارد بزرگ بوده است . جایگاه ارد بزرگ در بین مقامات و دانشمندان تاجیکستان و افغانستان بسیار ویژه و ممتاز می باشد .
سخنان حکیمانه ارد بزرگ بر زبان جهانیان و بخصوص فارسی زبانان جاری شده است سخنان او را به زبان های رایج دنیا ترجمه کرده اند در مورد اندیشه های ارد بزرگ دهها کتاب نوشته شده است که از آن میان می توان به کتابهای : کتاب سرخ ، آرمان نامه - که رکورد دار تعداد مخاطبین نیز هست 30 هزار خواننده در کمتر از 20 روز ( امیرهمدانی ) ، کتاب یازده جلدی بعد سوم آرمان نامه (استاد فرزانه شیدا ، مقیم نروژ) ، میهن نامه ارد بزرگ (مسعود اسپنتمان ) ، برانگیختگان (استاد جعفر معروفی) ، جادوی سخن (شکوهه عمرانی ، دبیر بنیاد جهانی ارد بزرگ) ، رازهای ارد بزرگ و پائولو کوئلیو و همچنین پندار متفکرین (سیما زند) ، کتاب نقش ارد بزرگ و احمدشاه مسعود در تغییر نام افغانستان به خراسان(شقایق شاهی از پژوهشگران نام آشنای افغانستان) و... اشاره کرد.

2- بابا توکل گلیانی (جلیانی ) :

از مشایخ و عرفای نامی قرن چهارم هجری است و مقبره وی در روستای گلیان (جلیان) شیروان قرار دارد. از باباب توکل به عنوان خادم و کلید دار کعبه نام برده اند. وی در نجوم و ریاضی استاد بوده و دارای تالیفاتی با نام های علم النجوم، دیوان بابا توکل و مختصرالمعالی است.

3- سعدالدین تفتازانی :

سعدالدین تفتازانی از فضلای برجسته اسلام درقرن هشتم هجری بوده است . از مؤلفات وی شانزده مجلد نام می برند. وی در ناحیه تفتازان متولد گردید و کتابهای متعددی درفنون ادب وهنر،فقه واصول تالیف کرده که اهم آنها بدین قراراست :ارشادی الهادی درنحو،الاصباح درشرح دیباچه ،المصباع درنحو،التلویح فی کشف حقایق التنقیح دراصول فقه ،تهذیب المنطق والکلام ،شرح کشاف زمخشری ،مقاصددرکلام وحکمت ، شرح شمسیه درمنطق ، مختصرالنعانی درعلوم فصاحت وبلاغت ،کتاب نعروف مطول درمعانی بیان ،شرح التصریف درصرف ،ترکیب الجلیل درنحو،رساله الاکراه ،دف النصوص والنقوص و ...

4- منوچهرلطیف :

زنده یاد منوچهر لطیف در روز چهارم فروردین ماه 1317 در خطه قهرمان خیز خراسان، در شهر شیروان دیده به جهان گشود و از کودکی به کشتی عشق می ورزید.

قدیمی ترین کشتی نویس ایران ، اولین داور بین المللی کشتی ایران ، کشتی گیر ، پایه گذار انجام مسابقات چوخه و دوست نزدیک جهان پهلوان تختی بود . لطیف برخلاف فامیلی اش هرگز برای خوشایند کسی لطیف ننوشت و با قلمش مدح و ثنا نگفت! چرا که عاشق کشتی بود و در این راه تا پایان زندگی برای کشتی و از دردهای کشتی نوشت! . در دوم دي ماه 1387، منوچهر لطيف، پيشکسوت مفسران کشتي ايران به علت بیماری سرطان جان سپرد . او را در قطعه نام آوران بهشت زهرای تهران به خاک سپردند .

5- علی بابا رستمی :

در روستای خلاجلو شیروان دیده به جهان گشود استاد علي بابارستمي يكي از مطرح‌ترين نوازنده‌هاي دوتار و از بهترين خواننده‌هاي ابيات و اشعار حماسي بود . از استاد علي بابا رستمي در مورد حضور در جشنواره‌ها سوال می کنند او می گوید : «هيچ‌گاه دوتار را براي مسابقه برنداشته‌ام ولي 60 سال براي مردم و كوه‌ها و مردان سلحشور اين ديار دوتار نواخته‌ام كه همه مي‌دانند. سه دفتر شعر كردي و فارسي آماده چاپ دارم كه اگر خداياري كند به چاپ مي‌رسانم. ولي چيزي كه مرا رنج مي‌دهد فرار جوانان ما از ميراث گذشتگان است، ولي من دوتار را بهترين همدم و مونس خود مي‌دانم. جديداً شعري سروده‌ام كه مناظره من و دوتار است: با دوتار مناظره مي‌كنم هر دو از خود مي‌گوئيم در پايان دوتار پيروز مي‌شود چرا كه دوتار هنر است و هنر هيچ‌گاه نمي‌ميرد. ولي من از خاكم به خاك باز مي‌گردم . اگر نامي هم از من باقي بماند به واسطه اهميت هنر و معنويات است. حالا هم كه شما آمده‌ايد من و دوتار و شاهنامه و كوه پتله‌گاه جشن خوبي خواهيم داشت و شايد حافظ و فردوسي هم تا آخر شب به ما ملحق شوند!» . استاد علی بابا رستمی در یکشنبه پانزدهم اردیبهشت 1387 درگذشت .

6- هیوا مسیح :

شاعر مطرح شعر نو ، و فرا نو (پست- مدرن) متولد ۱۳۴۴ در شهر شيروان است او نويسنده ، روزنامه نگار و سينما پژوه نیز می باشد . در جوانی به تئاتر نیز می پرداخته ، درس خوانده رشته مكانيك است . گاهی به نقاشى، عكاسى و مجسمه سازى نیز می پردازد . دبير و سردبير بعضى از نشريات فرهنگى و هنرى بوده است
اشعار شيخ بهايي و هيوا مسيح به فرانسوي در آخرين شماره «رُوو دو تهران» ترجمه و منتشر شد.

ازنوشته های وی می توان به کتابهای ( گزيده اشعار هيوا مسيح )،( سه خشتی )،( من از دنیای بی کودک می ترسم )،(ما عشق را از بهشت به زمين آورده‌ايم )، (شعر سپيد: كتاب هيچ ) ،(کتاب آب )، (همسایه ! امشب چیزهایی به یادم می اید) ، (کسی زیرچتروسکوت جهان می گفت، همچنان نمی دانم چه وقت) ،(ببخشید:هواپیماهای ماشهرشماراویران کردند:نامه ها واشعاربچه های دنیا به پیرترین پدربزرگ ...) ،(شبانی که دستهای خدارامی شست) ،کتاب تاریکی ،نامه های یک شاعربه فیلسوفی ناشناس ) و....

7- پروفسور اسماعيل حسين زاده بوانلو :

پروفسوراسماعیل حسین زاده متولد 1325 در شهرستان شیروان، روستای بوانلو می باشد. وی دوره ابتدایی را در دبستان روستای اوغاز به اتمام رساند و پس از تکمیل دوره های راهنمایی و دبیرستان وارد دانشگاه شد و توانست مدرک کارشناسی اقتصاد خود را از دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران اخذ کند وی برای ادامه تحصیلات بیشتر در رشته اقتصاد در سال 1354 به آمریکا رفت و توانست دوره کارشناسی ارشد را در دانشگاه کویین کالج و دکترای تخصصی (P.h.d) را در دانشگاه New school نیویورک دریافت کند. او سپس به عنوان استاد وارد دانشگاه Drake (دریک) در ایالت ایووا در شهر مرکزی دموین (deef-moames) شد و به تدریس دوره هایی در زمینه اقتصاد سیاسی، سیستم های اقتصاد تطبیقی، اقتصاد بین المللی و توسعه اقتصادی پرداخت و توانست در مدت کوتاهی یکی از استادان برجسته دانشگاه های آمریکا شود.

وی دارای پژوهش های ارزشمندی در زمینه علم اقتصاد هم چون موج های طولانی توسعه و تنزل اقتصاد، بحران های اقتصادی، سیاست های سازماندهی مجدد، خرید و فروش ارز، NAFTA (قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی)و تولید، بدهی(کشورهای)جهان سوم، تعیین سیاست های اقتصادی ریاست جمهوری است.

وی هم چنین استاد ارشد دانشگاه دریک از 1988 تاکنون، دانشگاه لانگ آیلند و کالج هایی هم چون جورجیا، منهتن وپیترز در نیوجرسی بوده است و به دلیل پژوهش ها و مقالاتش در دانشگاه دریک و دیگر دانشگاه های ایالات متحده جوایز متعددی دریافت کرده است او علاوه بر تالیف کتاب های مختلف درباره اقتصاد دارای 40 مقاله در موضوعات مختلف علم اقتصاد است که در دانشگاه های آمریکا مورد استفاده قرار می گیرد.

8- سعید توکلیان :

سعيد توكليان متولد 1331 در شيروان (استان خراسان) است. او پس از اتمام تحصيلات متوسطه براي ادامه تحصيل به انگليس عزيمت مي كند و به مدت يازده سال به تحصيل و كار در رشته هاي هنري (عكاسي، مولتي ويژن، گرافيك و پويانمايي) مي پردازد. در سال 1360 با اخذ مدرك كارشناسي با درجه ممتاز در زمينه طراحي و ارتباطات سمعي و بصري به ايران باز مي گردد و پس از بازگشايي دانشگاه ها، در دانشكده صدا و سيما، دانشگاه تهران، دانشگاه هنر، دانشگاه آزاد اسلامي و مركز اسلامي آموزش فيلمسازي به تدريس مواد نظري و كاربردي پويانمايي مي پردازد. عضويت در انجمن بين المللي مطالعات پويانمايي و حضور فعال در جشنواره هاي معتبر پويانمايي از ديگر فعاليت هاي او به شمار مي رود.
او در سال 1374 براي گذراندن يك دوره تحصيلات تكميلي از سوي معاونت آموزشي سازمان صدا و سيما به كشور مالزي اعزام مي شود و همچنين در راه اندازي استوديوي پويانمايي بعثت و شركت فرهنگي هنري صبا، نقش مهمي به عهده مي گيرد. فيلمبرداري فيلم پويانمايي از بي نهايت و ساخت شصت و پنج برنامه چهل دقيقه اي براي صدا و سيما در مورد مباحث مختلف پويانمايي، عضويت در هيات داوران بخش پويانمايي جشنواره هاي مختلف، حضور در هيات داوران اولين جشنواره بين المللي پويانمايي تهران، عضويت در آسيفاي ايران و تدريس پويانمايي از ديگر فعاليت هاي او محسوب مي شود.

9- میرزامحمد شیروانی

میرزامحمد فرزندمیرزاحسن ازنویسندگان ومحققان معرف دوره صفویه بودکه حاشیه کتاب معالم الاصول رااونوشته است. تاریخ فوت این دانشمند بزرگ سال1098هجری قمری می باشد ومقبره اش درمدرسه علمیه جعفریه مشهد می باشد.

10- علي بن احمد زيدري نسوي شيرواني :

علي بن احمد زيدري نسوي شيرواني، مشهور و مكني به ابوالحسن، از علما، رياضيدانان، منجمان و اطباي مشهور قرن چهارم هجري‌‌قمري، بود.او، در حدود سال 300هجري قمري در روستاي زيدر از توابع نسا( اكنون در شمال شيروان ) متولد شد.

ابوالحسن، علاوه بر رياضيات و نجوم، در فلسفه ، منطق و هندسه نيز ماهر و در علم پزشكي نيز تبحر داشت.

11- سلطان رضا بخشی :

سال 1322 بود که داوودعلی بخشی پهلوانلویی در حصار گلیان شیروان صاحب پسری شد . برایش نام « سلطان» را برگزید .

او یکی از نوابغ موسیقی بود که آوازه و شهرتش در همه جا پیچیده بود و چه بسیار که برای دیدارش و شنیدن نغمه های زیبا و جادویی اش لحظه شماری میکردند . سی بهار از عمرش نگذشته بود که متاسفانه در اوج جوانی و شکوه صوت داوود گونه اش خزان عمرش فرا رسید و در سی سالگی در گذشت .

رسول موسیقی شمال خراسان سرانجام در جریان مسافرت به کوه شاه جهان آفرین حکایت زندگی خود را بیان و در آنجا دفتر زندگی اش با همه راز و رمز ها و نغمه هایش به سال 1351 بسته میشود ، اما راهی که آغاز نمود جاری تر از همیشه از شاه جهان چون رودی خروشان در فرهنگ مردم موسیقی دوست جاری است و صدای او از کوه به گوش میزسد که همچنان میخواند ، می نالد و مینوازد. وازفرزندان وی می توان حسین وموسی الرضا ولی نژادرانام برد که درجشنواره های مختلف موسیقی شرکت کرده و کسب مقام برتر در جشنواره های موسیقی مقامی ازآنجـمله اند.

12- رحیم خان بخشی :

متولد 1280 شمسی روستای هنامه و از بهترین شاگردان لطیف بخشی سرحدی بود که توانست از کودکی نظر استادش را جلب نماید و تحت تعلیم استاد قرار گیرد. او صاحب سبک، آهنگ ساز بی نظیری است که اجرای کامل آهنگ لو، نخوش بیمار ـ شجاع الدوله ـ سالارله ـ چهار درویش و ... از آثار اوست. او از چهره های ماندگار هنری شیروان است که اینک استاد رمضان راه استاد را ادامه می دهدوازشاگردان وی می توان عزیزصائب هنامه ای ،رمضان سلمانی بردر، حبیب بهلول زاده نقدو،امیرسعادتمند خرسکانلو وتاینلوقلعه بیگ رانام برد.

13- رضا پیل پا :

متولد : 1362 / شيروان ، ديپلم ، قهرمان برتر استان خراسان شمالي ، رشته ورزشي : کوهنوردي ( سنگنوردي )
بخشي از مقامهاي کسب شده : مقام چهارم مسابقات جوانان آسيا ( 1379) ، مقام دوم مسابقات جوانان کشور- کرمان ( 1381 ) ، مقام دوم مسابقات قهرماني کشور- زنجان ( 1382 ) ، مقام دوم مسابقات بين المللي جام فجر ( 1382 ) ، مقام سوم مسابقات بزرگسالان کشور- کرمان ( 1383 ) ، مقام هشتم مسابقات بزرگسالان آسيا – تايلند ( 1384 )

***

و همچنین باید در اینجا یادی بشود از مردان مقاوم هشت سال دفاع مقدس، 580 شهيد و جاويدالاثر شيروانى در طول 8 سال دفاع مقدس و306 جانباز ...

سرداران شهید شیروان :

شهیدان رحیم برزگرترانلو(جانشین گردان) ، ابولفضل شاکری (فرمانده گردان) ، انوشیروان رضایی فاضل (فرمانده گردان) ، سیدحسین محجوب (جانشین گردان)، حسین محمودی (فرمانده توپخانه )، جلال الدین موفق یامی (محوراطلاعات عملیات ) ، بهمن پارسا (جانشین گردان)

اسامی کامل ترمشاهیر شیروانی ، دروب سایت نامدارن شيروان ثبت گردیده است



منبع : http://atefehshirvan.blogspot.com/2010/06/blog-post_11.html